Bảo tàng tỉnh Ninh Bình phối hợp Bảo tàng Lịch sử Quốc gia khảo sát di tích và hiện vật thời Kim khí trên địa bàn tỉnh.

Thực hiện văn bản số 405/UBND-VP9 ngày 29/11/2025 của Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Bình về việc phối hợp nghiên cứu khảo sát di tích và hiện vật thời Kim khí tại tỉnh Ninh Bình; Công văn số 2069/SVHTT-DSVH ngày 05/12/2025 của Sở Văn hóa và Thể thao giao Bảo tàng tỉnh phối hợp đoàn nghiên cứu của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Viện Nghiên cứu Văn vật khảo cổ học tỉnh Tứ Xuyên (Trung Quốc) tổ chức khảo sát, nghiên cứu tại di tích Mán Bạc (xã Đồng Thái), Núi 1, 2, 3 (phường Tam Điệp) và tham quan, nghiên cứu hiện vật tại Bảo tàng tỉnh.

Từ ngày 9 - 11/12/2025, Bảo tàng tỉnh phối hợp Bảo tàng Lịch sử Quốc gia và Viện nghiên cứu Văn vật khảo cổ học tỉnh Từ Xuyên (Trung Quốc) khảo sát, nghiên cứu tại di tích Mán Bạc (xã Đồng Thái), Núi, 1,2,3 (phường Tam Điệp) và tham quan, nghiên cứu hiện vật tại Bảo tàng tỉnh.

Di chỉ khảo cổ học Mán Bạc, thôn Bạch Liên, xã Đồng Thái được Bảo tàng tỉnh phối hợp Viện Khảo cổ học, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn khai quật vào các năm 1999, 2001, 2004 - 2005, 2005, 2007, 2025. Kết quả sau các đợt khai quật đã phát hiện nhiều loại hình hiện vật với nhiều chất liệu khác nhau như: Rìu, bàn mài, nồi gốm, bi gốm, chì lưới, đồ trang sức, vết tích những hố chân cột, dấu tích của bếp lửa... chứng tỏ cư dân Mán Bạc cổ đã biết dựng nhà cửa, dùng lửa chế biến thức ăn và làm gốm. Những hiện vật khảo cổ học phát hiện ở di chỉ Mán Bạc là bằng chứng rõ nét về quá trình tiến dần từ vùng núi xuống vùng đồng bằng, ven suối của cư dân thời kỳ hậu Đá mới sơ kỳ Kim khí có niên đại cách ngày nay khoảng 3000 - 4.000 năm.

Tại Di chỉ Núi Một, Hai, Ba, phường Tam Điệp, các di chỉ hang động một phần bị chính quyền địa phương xây bịt kín cửa hang (Núi Một), một phần do khai thác làm sập cửa hang (núi Ba) nên ảnh hưởng đến quá trình khảo sát, nghiên cứu. Tuy nhiên, căn cứ vào tài liệu kết quả khai quật khảo cổ tại Núi Ba năm 2000  giữa Viện Khảo cổ học và Bảo tàng tỉnh đã thu được các lớp nhuyễn thể chủ yếu là ốc suối, ốc núi, trai, trùng trục… một số mảnh gốm thô dày, cùng với lớp trầm tích có chứa răng, xương động vật (đười ươi, chó, khỉ, lợn, trâu, bò, hươu nai…). Qua nghiên cứu, các nhà khảo cổ học nhận định bước đầu: di chỉ Núi Ba có dấu ấn của cư dân thuộc nền văn hóa Hòa Bình, tiếp đó là cư dân thuộc thời đại Kim khí.

Tại Bảo tàng tỉnh, đoàn tham quan trưng bày và nghiên cứu hiện vật thu được trong các đợt khai quật khảo cổ học tại các di chỉ trên. Việc đối sánh tư liệu thực địa và hiện vật lưu giữ tại bảo tàng góp phần làm rõ cấu trúc tầng văn hóa, loại hình di vật, cũng như quá trình cư trú, thích ứng môi trường của cư dân cổ trên địa bàn tỉnh Ninh Bình.

Theo đánh giá của đoàn nghiên cứu, tỉnh Ninh Bình sở hữu hệ thống hang động và di chỉ khảo cổ dày đặc, gắn liền với sự cư trú của con người từ thời tiền - sơ sử, cách ngày nay khoảng 3.000 - 4.000 năm. Những tư liệu thu thập trong đợt khảo sát tiếp tục bổ sung cơ sở khoa học quan trọng cho việc nghiên cứu tiến trình phát triển của cư dân cổ; đồng thời mở ra triển vọng hợp tác sâu rộng giữa Bảo tàng tỉnh Ninh Bình với Bảo tàng Lịch sử Quốc gia và Viện Nghiên cứu Văn vật khảo cổ học tỉnh Tứ Xuyên (Trung Quốc) trong thời gian tới.

Một số hình ảnh