Công tác bảo quản phòng ngừa hiện vật tại Bảo tàng tỉnh Ninh Bình

Có những “nhân chứng thầm lặng” không biết nói, nhưng lại kể cho chúng ta nghe nhiều câu chuyện kỳ diệu về lịch sử của đất nước qua từng vết tích, từng dấu ấn thời gian. Đó chính là những hiện vật bảo tàng - nơi ký ức lịch sử và bản sắc văn hóa được trao truyền, lưu giữ qua bao thế hệ. Nhưng để những “nhân chứng thầm lặng” ấy có thể trường tồn, không bị bào mòn bởi thời gian hay khắc nghiệt của khí hậu, thì công tác bảo quản hiện vật chính là “lá chắn” để giữ gìn hồn cốt quá khứ cho hiện tại và tiếp nối tương lai.

Nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của công tác bảo quản, thời gian qua, dưới sự chỉ đạo sát sao của Ban Lãnh đạo Bảo tàng, Phòng Kiểm kê - Bảo quản luôn xác định bảo quản hiện vật là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu và được tổ chức triển khai thường xuyên bằng nhiều biện pháp khoa học phù hợp, thực hiện đúng theo quy định, tiêu chuẩn, trách nhiệm của cán bộ và người thực hành bảo quản hiện vật bảo tàng.

Để công tác bảo quản đạt hiệu quả, hệ thống kho của Bảo tàng tỉnh luôn được tổ chức theo hướng “kho mở”, đảm bảo tính đồng bộ. Nhiều kho hiện vật được trang bị hệ thống kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm phù hợp với từng chất liệu. Các giá, kệ, tủ và phòng lưu giữ hiện vật cũng được gắn các biển phân khu, chỉ dẫn, đánh số thứ tự, ký hiệu,... Bên cạnh đó, việc sắp xếp hiện vật được phân loại theo từng loại hình, kích thước, chất liệu, không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho công tác kiểm kê mà còn giúp cán bộ phòng tiến hành khảo sát, xây dựng kế hoạch bảo quản hàng tháng được nhanh chóng, thuận tiện. Song song với đó, công tác vệ sinh, khử trùng, tu sửa giá kệ, tủ đựng hiện vật cũng được duy trì định kỳ, nhằm đảm bảo và giữ gìn môi trường lưu trữ an toàn, ổn định tốt nhất cho hiện vật.

Đặc biệt, hiện nay tại 3 cơ sở của Bảo tàng, hoạt động bảo quản phòng ngừa luôn được duy trì đều đặn, thường xuyên. Đối với những nhóm hiện vật xuống cấp, nhạy cảm với sự biến đổi của thời tiết, luôn được cán bộ phòng quan tâm, chú ý. Mặc dù khí hậu nhiệt đới nóng ẩm đặt ra nhiều thách thức, song với sự tỉ mỉ và tinh thần trách nhiệm cao, đội ngũ cán bộ Phòng Kiểm kê - Bảo quản đã kiên trì áp dụng các biện pháp kỹ thuật nhằm loại bỏ bụi bẩn, nấm mốc, ngăn chặn côn trùng gây hại, đồng thời thường xuyên theo dõi, kiểm tra, nắm bắt tình trạng hiện vật để kịp thời xử lý, đưa ra các biện pháp bảo quản phù hợp, nhằm hạn chế tối đa các yếu tố khác làm ảnh hưởng đến hiện vật. Nhờ đó, các hiện vật đang lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh không chỉ được làm sạch, giữ gìn yếu tố nguyên gốc, mà còn đảm bảo tính thẩm mỹ, kéo dài tuổi thọ hiện vật, phục vụ tốt công tác nghiên cứu, phát huy giá trị.

Để công tác bảo quản được nâng cao, đáp ứng xu thế phát triển mới, Ban Lãnh đạo Bảo tàng tỉnh cũng luôn quan tâm, tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ Phòng Kiểm kê - Bảo quản tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng, góp phần nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Qua đó, cán bộ bảo quản không chỉ được cập nhật, áp dụng nhiều phương pháp, kỹ thuật tiên tiến mà còn có cơ hội giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm với các đơn vị bạn. Đây chính là cơ sở quan trọng để đội ngũ cán bộ phòng từng bước nâng cao năng lực, hoàn thiện kỹ năng nghề nghiệp, từ đó triển khai công tác bảo quản ngày càng đạt hiệu quả.

Có thể khẳng định, bảo quản hiện vật không chỉ là những thao tác kỹ thuật đơn thuần mà còn mang nhiều ý nghĩa, góp phần gìn giữ ký ức lịch sử và giá trị văn hóa của quê hương. Và để Bảo tàng tỉnh thực sự trở thành chiếc cầu nối giữa quá khứ, hiện tại với tương lai, công tác bảo quản càng phải được quan tâm,chú trọng. Trong tương lai không xa, khi Bảo tàng tỉnh Ninh Bình được đầu tư xây dựng mới, việc ứng dụng khoa học - công nghệ tiên tiến cùng hệ thống trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, đảm bảo tiêu chuẩn, áp dụng đồng bộ sẽ tạo điều kiện thuận lợi để công tác bảo quản ngày càng được nâng cao, mang tính chuyên nghiệp, khoa học và có chiều sâu. Chính điều đó sẽ giúp cho việc lưu giữ, bảo tồn hiện vật được nguyên vẹn với thời gian, để công chúng có thể lắng nghe, cảm nhận và tự hào tiếp nối truyền thống văn hóa lịch sử ngàn đời của dân tộc, đồng thời khơi nguồn cảm hứng và lan tỏa những giá trị tốt đẹp cho các thế hệ mai sau.

Một số hình ảnh hiện vật trước và sau khi bảo quản