Bảo tồn và quảng bá nghề sơn mài Cát Đằng: Hoạt động trưng bày tại Triển lãm 2025

Từ ngày 21/11 đến 24/11/2025, tại Trung tâm Văn hóa, Điện ảnh và Triển lãm thành phố Hải Phòng, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND thành phố Hải Phòng tổ chức Triển lãm “Di sản Văn hóa, Danh thắng Việt Nam và sản phẩm thủ công truyền thống năm 2025”. Sự kiện nhằm chào mừng 20 năm ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23/11 (23/11/2005 -23/11/2025), góp phần quảng bá, tôn vinh di sản văn hóa vật thể và phi vật thể cùng các sản phẩm thủ công truyền thống đặc sắc của các địa phương trên toàn quốc.

Triển lãm năm nay có sự tham gia của nhiều tỉnh, thành phố như Hải Phòng, Vũng Tàu, Thừa Thiên Huế, Quảng Ninh, Điện Biên, Phú Thọ... với nhiều hoạt động đặc sắc: Trưng bày “Áo dài Việt trong văn hoá dân tộc”; giới thiệu, trình diễn ẩm thực Hà Nội – Hải Phòng; không gian trà Việt; không gian quảng bá sản phầm thủ công mỹ nghệ và du lịch nông thôn... Các địa phương mang đến nhiều sản phẩm văn hoá đặc trưng, góp phần tạo nên không gian trưng bày phong phú, đa sắc màu.

Tham dự sự kiện,Bảo tàng tỉnh giới thiệu không gian trưng bày với chủ đề “Nghề sơn mài Cát Đằng – Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia” kết hợp với giới thiệu một số sản phẩm OCOP là đặc sản nổi tiếng của quê hương như cơm cháy, kẹo sìu châu....

Theo các tài liệu tại địa phương, nghề truyền thống Sơn mài Cát Đằng được hình thành từ thế kỷ XIV gắn liền với công lao của ông Tổ nghề Ngô Đức Dũng và Ngô Ân Ba. Trải qua các giai đoạn thăng trầm của lịch sử, nghề sơn mài vẫn được nhân dân địa phương gìn giữ, bảo tồn và phát triển. Ngày 08/5/2017, “Nghề Sơn mài Cát Đằng” xã Yên Tiến, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định (nay là xã Vạn Thắng, tỉnh Ninh Bình) được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Nội dung trưng bày gồm: nghề sơn mài Cát Đằng – tinh hoa nghề Việt; Sức sống làng nghề sơn mài Cát Đằng; những sản phẩm tiêu biểu của làng nghể. Bảo tàng tỉnh Ninh Bình đã lựa chọn trưng dẫn hơn 200 hình ảnh, sản phẩm sơn mài tiêu biểu; tư liệu về quy trình chế tác truyền thống; hình ảnh nghệ nhân và câu chuyện về quá trình gìn giữ, phát huy nghề cổ truyền qua nhiều thế hệ. Cán bộ Bảo tàng trực tiếp thuyết minh, hỗ trợ khách tham quan tìm hiểu sâu hơn về lịch sử, giá trị văn hóa và những đặc trưng nổi bật của nghề sơn mài Cát Đằng.

Trong 4 ngày diễn ra triển lãm, gian trưng bày của Bảo tàng tỉnh Ninh Bình đã thu hút hơn 4000 lượt khách tham quan. Nhiều đại biểu, du khách và người dân Hải Phòng bày tỏ sự quan tâm, đánh giá cao giá trị nghệ thuật và bản sắc truyền thống của nghề sơn mài Cát Đằng, cũng như giá trị lịch sử - văn hoá mà nghề truyền thống hơn 600 tuổi mang lại.

Kết thúc triển lãm, Bảo tàng tỉnh Ninh Bình vinh dự được Ban tổ chức xem xét là đơn vị duy nhất đề nghị Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xét tặng Bằng khen cho những đóng góp tích cực trong công tác nghiên cứu nội dung, thiết kế mỹ thuật và tổ chức trưng bày, triển lãm, quảng bá, giới thiệu di sản văn hóa và sản phẩm thủ công truyền thống của địa phương tới công chúng. Tại bế mạc Triển lãm, không gian trưng bày của Bảo tàng tỉnh Ninh Bình, đã vinh dự được Ban tổ chức tặng Giấy khen cho 2 tập thể  là Công ty Cổ phần Sản xuất và Thương mại Nam Tuyến, thôn Cát Đằng, xã Vạn Thắng, tỉnh Ninh Bình; Cơ sở sản xuất của nghệ nhân Ngô Văn Cường thôn Tân Trung, xã Vạn Thắng, tỉnh Ninh Bình và 01 cá nhân ông Đinh Khắc Kiên – công chức Phòng Văn hóa – Xã hội xã Vạn Thắng, tỉnh Ninh Bình vì đã có thành tích đóng góp vào thành công của triển lãm. Triển lãm khép lại sau bốn ngày hoạt động sôi nổi, để lại ấn tượng tốt đẹp với đông đảo người dân và du khách tại thành phố Hải Phòng.

Một số hình ảnh tại Triển lãm