Liên hoan Văn hóa dân gian tỉnh Ninh Bình: Hội tụ và lan tỏa giá trị ngàn năm.

Trong không khí vui tươi phấn khởi cùng cả nước thi đua lập thành tích chào mừng kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, chào mừng thành công Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 và kỷ niệm 20 năm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005-23/11/2025), Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Ninh Bình phối hợp với UBND phường Duy Tân tổ chức Liên hoan Văn hóa dân gian các di tích tiêu biểu tỉnh Ninh Bình lần thứ nhất - năm 2025. Lễ khai mạc được tổ chức trang trọng tại Di tích lịch sử- văn hóa quốc gia Đền Lảnh Giang, phường Duy Tân vào sáng ngày 21/11/2025, mở đầu cho sự kiện Liên hoan diễn ra trong hai ngày (từ ngày 21/11- 22/11). Đại biểu Trung ương có sự hiện diện của PGS.TS Nguyễn Thị Yên - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Bảo tồn Văn hoá Tín ngưỡng Việt Nam; Tiến sỹ Nguyễn Minh San - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy văn hóa dân tộc, Phó Tổng biên tập Tạp chí Văn Hiến; Đại biểu tỉnh Ninh Bình có đồng chí Trần Thị Kim Dung - Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy; đồng chí Nguyễn Cao Tấn - Phó Giám đốc Sở Du lịch; đồng chí Vũ Thanh Lịch - Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao; đồng chí Nguyễn Sơn Ngọc Thành - Phó Giám đốc Sở Nội vụ; đồng chí Trần Thị Bình - Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Duy Tân; đại diện Lãnh đạo các Sở, ngành, Báo và Phát thanh Truyền hình Ninh Bình; Lãnh đạo các xã, phường, Ban Quản lý các di tích tham gia Liên hoan cùng đông đảo nhân dân và khách thập phương.

Với chủ đề “Di tích lịch sử - văn hóa tỉnh Ninh Bình: Hội tụ và lan tỏa giá trị ngàn năm”, thông điệp “Tôn vinh di sản - Gắn kết cộng đồng - Phát triển bền vững”, Liên hoan đã thu hút hơn 400 cán bộ, diễn viên, nghệ nhân dân gian đến từ 09 Đoàn, đại diện cho di tích, cụm di tích trong tỉnh về tham gia trình diễn. Đây là sự kiện có ý nghĩa, góp phần tôn vinh giá trị lịch sử, văn hóa và tín ngưỡng đã kiến tạo nên bản sắc của vùng đất Ninh Bình.

Nội dung trình diễn của các di tích bắt nguồn từ vốn văn hóa dân gian truyền thống thể hiện rõ bản sắc của địa phương, gắn với đời sống, phong tục và tín ngưỡng cộng đồng. Theo đó, mỗi đoàn trình diễn hai nội dung: giới thiệu di tích thông qua hoạt cảnh hoặc tiểu phẩm sân khấu, kết hợp trình chiếu hình ảnh, tư liệu minh họa trên màn hình LED; trình diễn loại hình văn hóa dân gian đặc sắc gắn với di tích và địa phương. Nội dung hoạt cảnh tập trung làm nổi bật giá trị lịch sử, văn hóa của di tích, công trạng của nhân vật được thờ, cùng những kinh nghiệm trong quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Sau hoạt cảnh, các đoàn lần lượt trình diễn các tiết mục văn hóa dân gian đặc sắc của từng di tích. Mỗi tiết mục mang sắc thái nghệ thuật và phong cách biểu đạt riêng, góp phần tạo nên bức tranh văn hóa nhiều màu sắc; phản ánh nét văn hóa độc đáo, tiêu biểu của tỉnh. Phần giới thiệu di tích được kể bằng những câu chuyện lịch sử thông qua hoạt cảnh sân khấu, do chính người dân địa phương gắn bó với di sản biểu diễn. Sự hiện diện của các nghệ nhân cùng hàng trăm diễn viên không chuyên đã tạo sức hút đặc biệt cho không gian Liên hoan. Từng nội dung được tái hiện một cách khéo léo, mộc mạc, kết hợp lối diễn dân gian, giúp cho các tiết mục tham gia có sức hấp dẫn, góp phần lan tỏa chiều sâu văn hóa và nét riêng có của từng di tích, từng vùng đất.

Đặc biệt, trong chuỗi hoạt động của Liên hoan, tối ngày 21/11/2025 tại không gian Di tích quốc gia Đền Lảnh Giang diễn ra chương trình giao lưu văn nghệ giữa các đoàn. Chương trình không chỉ là dịp để các đoàn tăng cường gắn kết, học hỏi, mà còn thể hiện tinh thần hợp tác, tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống và lan tỏa niềm tự hào dân tộc. Những tiết mục đặc sắc, được dàn dựng công phu theo phong cách dân gian, giàu cảm xúc đã mang đến bầu không khí vui tươi, gắn kết. Sự hưởng ứng nhiệt tình của khán giả, sự chỉn chu của từng tiết mục, kết hợp với hiệu ứng ánh sáng sân khấu, hình ảnh minh họa tạo nên một đêm diễn ấn tượng, một chương trình đa sắc thái, hài hòa giữa nét xưa và nay, góp phần làm phong phú thêm “bức tranh văn hóa” của Liên hoan và giới thiệu hình ảnh một Ninh Bình giàu bản sắc truyền thống.

Liên hoan Văn hóa dân gian các di tích tiêu biểu tỉnh Ninh Bình lần thứ nhất - năm 2025 đã khép lại với sự thành công tốt đẹp, để lại nhiều ấn tượng và cảm xúc trong lòng công chúng. Để đạt được kết quả nêu trên là có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bảo tàng tỉnh Ninh Bình - Cơ quan Thường trực tổ chức Liên hoan với các Ban quan lý di tích địa phương đã tạo nên một chương trình phong phú, hấp dẫn, giàu ý nghĩa. Các tiết mục trình diễn bảo đảm tính truyền thống, phù hợp với không gian văn hóa bản địa, phản ánh đúng tinh thần “Hội tụ và lan tỏa”. Sự chủ động, trách nhiệm của các đơn vị tham gia là yếu tố quan trọng giúp sự kiện diễn ra an toàn, trật tự và để lại nhiều ấn tượng sâu sắc.

Liên hoan là một hoạt động thiết thực, rất có ý nghĩa để lan tỏa giá trị di sản và khẳng định vai trò của văn hóa trong đời sống cộng đồng; là dịp để tuyên truyền sâu rộng về ý thức bảo tồn di sản, góp phần quảng bá thế mạnh văn hóa, du lịch của tỉnh Ninh Bình đến du khách trong và ngoài nước; đồng thời tạo môi trường giao lưu, trao đổi chuyên môn giữa các địa phương trong công tác quản lý, trùng tu, tôn tạo và phát huy giá trị di tích. Thành công của sự kiện là tiền đề quan trọng để xây dựng những hoạt động văn hóa dân gian có tính quy mô hơn trong những năm tiếp theo, thúc đẩy sự giao thoa giữa di sản và đời sống đương đại. Liên hoan khép lại, nhưng sức sống của di sản và văn hóa dân gian Ninh Bình vẫn tiếp tục lan tỏa, khơi dậy trong mỗi người ý thức giữ gìn, bồi đắp và trao truyền những giá trị tốt đẹp đến thế hệ hôm nay và mai sau.

Tác giả: Phạm Thị Loan

Phó Trường phòng Giáo dục - Truyền thông

Một số hình ảnh tại Liên hoan Văn hóa dân gian các di tích tiêu biểu tỉnh Ninh Bình lần thứ nhất - năm 2025: